Diyabetin tüm dünyada ve Türkiye'de s?kl??? giderek artan bir pandemi haline geldi?ini anlatan ?zmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi Endokrinoloji Poliklini?i'nden Doç. Dr. Güzide Gonca Örük, diyabetin Covid-19 kadar olmasa da önemli bir sa?l?k sorunu oldu?una dikkati çekti. Fark?ndal?k yaratmak için hastanede 14 Kas?m Dünya Diyabet Günü ile ilgili bir stant kurduklar?n? ifade eden Doç. Dr. Örük, "Burada diyabet olup olmad???n? bilmeyen ki?ilerin kan ?ekerlerine bak?yoruz. Ç?kan sonuçlara göre diyabet konusunda bilgi veriyoruz. Diyabet riskleri var m?, ileride diyabet olabilirler mi gibi konularla ilgili bilgi aktar?yoruz" dedi.
'KALP RAHATSIZLIKLARI DA ?EKERE BA?LI ORTAYA ÇIKAB?L?R'
Diyabet ya da halk aras?nda bilinen ad?yla ?eker hastal???n?n, kan ?ekerinin yüksekli?i ile tan? konulan bir durum oldu?unu söyleyen Doç. Dr. Örük, ?ekerin yükselmesine ba?l? olarak bütün metabolizman?n bozulabildi?ini belirtti. Bu hastal???n oldukça sinsi bir ?ekilde ilerleyerek tüm vücudu etkileyebildi?ini kaydeden Örük, "Böbrek yetmezli?inin bugün dünyada birinci nedeni diyabettir. Gözleri etkiledi?i için körlü?ün de birinci nedenidir. Demans ya da Alzheimer gibi rahats?zl?klar?n ortaya ç?kmas?nda büyük rol oynar. Kalp yetersizlikleri veya krizleri de ?ekere ba?l? ortaya ç?kabilir. Ki?i ?eker hastas? oldu?u zaman sadece ?ekeri yükselmez, bütün organlar?yla total bir hastal??a sahip olur. Bunu önlememiz laz?m. Önlemek için de diyabeti fark etmek laz?m" diye konu?tu.
'ÇEVRE FAKTÖRLER?NDEN EN ÖNEML?S? BESLENME'
Tüm dünyada diyabet olanlar?n 3'te birinin hastal???n fark?nda olmad???n? dile getiren Doç. Dr. Örük, erken tan?n?n tedavi ?ans?n? da artt?rd???n? söyledi.
Doç. Dr. Örük, ?öyle devam etti:
"Erken tan? sayesinde kötü komplikasyonlardan korunmay? sa?layabiliyoruz. Ailesinde diyabet olanlar, toplumda bildi?imiz kadar?yla daha riskli. Çevre faktörlerinden en önemlisi; beslenme. Maalesef toplumdaki beslenme bozuklu?u giderek art?yor. Özellikle haz?r g?dalar ve içindeki m?s?r ?urubu gibi maddelerin artmas? ?eker hastal???n? etkiliyor. Yine Covid-19 da hareket ko?ullar?m?zda olumsuz de?i?ikliklere neden oldu. Evden çal??man?n artmas?yla hareketlilik azald?. Televizyon ve bilgisayar kar??s?nda geçirilen sürenin artmas? da diyabetin ortaya ç?kmas?n? kolayla?t?r?yor. Gebelikte ?eker hastal??? olanlarda ilerde de ç?kma riski biraz daha yüksek. Bu ?ekilde riskli gruplar?n ?eker tetkiklerini daha s?k yapt?rmalar?n? öneriyoruz. Ölçümde riskli olanlar? poliklini?e davet ediyor ve daha ileri tetkikler yap?yoruz. ?eker hastal??? var m?, yoksa halk aras?nda gizli ?eker denilen pre-diyabet dedi?imiz grupta m? yer al?yorlar; bunu ara?t?r?yoruz. E?er bu gruptalarsa ?eker hastal???n?n ilerlemesinin nas?l durdurulaca??n? anlat?yoruz. E?er ?eker hastal??? varsa hangi dönemdeler, ilaç kullanmalar? gerekiyor mu, komplikasyonlar geli?mi? mi; bunlara bak?yoruz."
'HER ?EYE D?KKAT ETMEK ZORUNDAYIM'
?zmir'de ya?ayan ve yakla??k 10 y?l önce diyabet tan?s? alan Fatma Eveskici de "Diyabet hastas?y?m. Her ?eye dikkat etmek zorunday?m. Sa?l?kl? ya?amak için bir çok s?k?nt?y? kabulleniyoruz. Beslenmeme dikkat ediyorum. ?laçlar?m? düzenli kullan?yor, insülin al?m?na dikkat ediyorum. 10 y?l önce tan? konuldu. ??nemi kendi kendime yap?yorum. Bazen zorlan?yorum, erken fark ettim. A??z kurulu?u, çok idrara ç?kma gibi s?k?nt?lar üzerine hastaneye geldim. Diyabet oldu?umu ö?rendim" dedi.